Yerli para biriminin yabancı para birimine göre fiyatına “kur” denir. İki para biriminin birbiriyle değiştirilmesi sırasında ortaya çıkan fiyat farkına ise “kur farkı”dır. Kur farkı faturası ise, dövize endeksli bir fatura kesildiğinde, faturanın tahsil gününde aradaki fark için düzenlenen bir fatura türüdür. Bu fatura, döviz cinsinden ticari işlerini yürüten işletmeler tarafından kesilir.

Ülkemizde sabit kur yerine, dalgalı kur sistemi uygulanmaktadır. Bu sebeple satışın gerçekleştiği tarihin kuru ile tahsilatın gerçekleştirdiği tarihin kuru farklı olabiliyor. Bunun sonucunda, döviz tutarı aynı olsa bile TL tutarları farklı olabiliyor. Kur farkından kaynaklanan sorunlara, özellikle işletmelerin geçici vergi dönemlerinde sıklıkla rastlanıyor.

Kur Farkı Faturası Nedir?

Mal ve hizmet bedeli karşılığında kesilen fatura döviz bazlı hazırlansa dahi yasal deftere TL olarak kaydedilir. Ancak dalgalı kur sistemi sebebiyle, faturanın kesildiği tarih ile tahsilat günü arasında geçen zamanda paranın değerinde değişim yaşanır. Yani, faturanın kesildiği tarihteki kur ile tahsilat günündeki kur farklı olur. Oluşan kur farkının muhasebe kayıtlarında belgelenmesi gerekir. Bu sebeple kur farkı taraflardan hangisinin lehine oluştuysa, onun tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı’na fatura edilmelidir. Bu faturaya kur farkı faturası denir.

Türk Lirası bakiyesi kaldığı müddetçe, dövizli veya döviz endeksli işlemlerin tamamında kur farkları için fatura kesilmelidir çünkü TL bakiyesinin kapatılması yasal olarak zorunludur. Ancak kur farkı faturasını döviz olarak kesmeniz mümkün değildir. Kur farkı faturasının dövizli bakiyesi sıfır olmalıdır, Türk Lirası tutarı ise bakiyeyi kapatacak kadar olmalıdır. Kur farkı faturası, sadece yurt içindeki faturalara kesilebilir. Yurt dışına yapılan döviz bazlı satışlarda kur farkı faturası düzenlenemez.

Kur Farkı Faturası Zorunlu mudur?

Evet, Katma Değer Vergisi mükellefi alıcı ve satıcılara 1 Ocak 2019 tarihli bildiri ile kur farkı faturası düzenleme zorunlu tutulmuştur. ("III/A/5.3.Kur Farkları" başlığının altında yer alan ikinci ve üçüncü paragrafta)

Faturanın döviz bazlı kesilmesi ve muhasebe defterlerinin TL bazlı hazırlanması hesap kayıtlarında uyumsuzluğa ve açıklara sebep olur. Faturanın hazırlandığı tarih ile tahsilat günü arasında geçen zaman arasında oluşan kur farkının Gelir İdaresi Başkanlığı’na rapor edilmesi zorunludur. Fatura kuru ve tahsilat kurunu birbirine eşitleyerek TL bakiyeyi sıfırlamak usulsüz bir işlemdir.

Kur farkı faturası oluşturmadan TL bakiyenizi sıfırlarsanız, oluşturmadığınız her fatura için 290 TL’den aşağı olmamak kaydıyla fatura edilmeyen tutarın %10’u kadar özel usulsüzlük cezası kesilir. Özel usulsüzlük cezası hem faturayı kesmekle mükellef olup kesmeyen tarafa hem de faturayı alması gerektiği halde almayan tarafa kesilebilir.

Kur Farkı Faturası Kesilmezse Ne Olur?

Kur farkı faturası, işletmenin mali kayıtlarının ve finansal tablolarının doğruyu yansıtması için önemlidir. Döviz bazlı yapılan işlemlerin sonucunda oluşan kur farkının hesaplanması ve muhasebe kaydının yapılması gerekir. Aksi takdirde, gelir ve giderlerin raporlanması hatalı olur ve yanlış bilgi içerir. Vergi beyanname süreçlerinde, yanlış bilgilerin beyan edilmesi Vergi Dairesi tarafından cezai yaptırım uygulanmasına neden olur. Çünkü, Vergi Usul Kanunu’na göre kur farkı faturası kesmemek yasal bir ihlaldir ve cezası vardır.

Kur farkı faturası ve KDV’si nasıl hesaplanır?

Faturanın kesildiği tarih ile tahsilat tarihi arasında geçen zamanda oluşan kur farkı tespit edilir. Örneğin fatura zamanında 7.50 olan kur tahsilat zamanında kur 7.91 olsun, fatura tutarının ise 5000 USD olduğunu varsayalım. İki tarih arasında oluşan kur farkı 7.91-7.50 hesabına göre 0.41, kur farkı sebebiyle oluşan açık 5000x0.41 hesabıyla 2.050 TL’dir. Kur farkı faturası hesabı burada bitmemektedir. Teslim konusu olan ürün ve hizmetin tabi olduğu KDV oranının da faturaya yansıtılması gerekir. Yani, kur farkı faturası KDV oranı faturada yer almalıdır. Faturanın kesildiği tarihte geçerli olan KDV oranı faturada eksi olarak hesaplanır.

Kur Farkı Faturasına Ne Yazılır?

Kur farkı faturanızı oluştururken açıklama kısmına “Kur farkı faturası” ibaresi yerleştirmeniz yeterlidir. Bilgileri daha detaylı bildirmek istediğiniz takdirde, açıklama bölümüne fatura tarihi, fatura tutarı gibi hangi fatura için kur farkını hesapladığınızı belirten bilgiler yerleştirebilirsiniz.

Kur Farkı Faturası Adımları

Öncelikle kur farkı faturası oluşturmaya başlayabilmeniz için ödemenin bir kısmını veya tamamını almış olmanız gerekir. Buna ek olarak faturanın kesildiği tarih ile tahsilat tarihi aynıysa kur farkı faturası kesmenize gerek kalmaz. Bu koşullar yerine getirildiği takdirde kur farkı faturanızı oluşturmaya başlayabilirsiniz.

• Faturayı muhatabı taraf ile, faturanın kesileceği kur konusunda anlaşmaya varılır. Belirlenen kur Merkez Bankasının belirlediği döviz alış-satış kuruna yakın olmalıdır. Taraflar olası bir vergi denetiminde ceza almamak için piyasaya uygun kur farkı belirlemelidir.
• Kur farkı hesabının ardından KDV hesabı da kur farkına göre yapılır. TL cinsinden faturaya yansıtılır.
• Fatura’nın açıklama bölümüne “Kur Farkı Faturası” ibaresi eklenir.
• Ürün açıklamaları, fatura tutarı ve döviz kuru faturada TL cinsinden belirtilir.
• Gerekli bilgilerin tamamlanmasının ardından fatura muhataba ve Gelir İdaresi Başkanına iletilir.

SAP Kur Farkı Faturası Çözümü Nasıl Çalışır?

SAP Kur Farkı Faturası Çözümü, denkleştirme belgeleri ile birlikte kur farkı kayıtlarının işlem gördüğü 646/656 Kambiyo Karları/zararları hesaplarının işleyişine bağlı olarak çalışmaktadır. Muhasebe kayıtlarında bulunan her işlem kaydı ve her belge türü kur farkına konu olamayacağı için, program müşteri ve satıcı carilerinde kullanıcının belirleyeceği şekilde ayrı ayrı belge türleri bazında çalışmaktadır.

Kur farkına konu olan denkleştirme belgeleri cari bazda ayrı ayrı faturalanabildiği gibi, program üzerinden toplu faturalama işlemi de yapılabilmektedir. Aynı program üzerinden satıcı tarafından düzenlenen ve aleyhte olan, kur farkı faturaları da otomatik olarak kayda alınabilir.

Ödeme tutarı ve fatura tutarı arasında oluşan farkın birebir kapamasının yapılamadığı kısmi denkleştirmelerde de program üzerinde ayrı bir rapor takip edilebilmektedir.

Kur farkı faturasına konu olan denkleştirme belgesinde bulunan belgelere KDV’li hesabının dahil edilmesi gereken durumlarda, belge içerisinde bulunan KDV tutarı toplam matrah ile oranlanır ve yeni oluşan kur farkı faturasının KDV tutarı otomatik olarak belirlenir

SAP Kur Farkı Çözümü, değerleme işlemi sonucu oluşan kar/zarar belgesine ek olarak oluşturulan değerleme kaydının geri alma belgesini de otomatik olarak oluşturabilmektedir.

SAP Kur Farkı Faturası Çözümünün Avantajları

Kur farkı faturasını manuel olarak hazırlamak pek çok hesap ve işlem hatasıyla sonuçlanabilmektedir. MDP teknolojisiyle geliştirilmiş SAP Kur Farkı çözümü sayesinde sadece birkaç tuşla oluşturabilirsiniz. Sürecinizi dijital ortama taşıyan bu çözüm sayesinde insan kaynaklı hatalar ve eksiklikler ortadan kalkar. Çözüm, faturalarınızı ve kur farkını otomatik olarak hesaplar ve kaydeder. 

Kur farkı beyanlarınızı optimize ederken yanlış hesaplanan KDV veya kur farkı sorunlarıyla karşılaşmazsınız.  Oluşturulan kur farkı faturasını Gelir İdaresi Başkanlığına aynı çözüm sistemi üzerinden iletebilirsiniz. Fatura alıcısı e-Fatura kullanıcısı ise, oluşturulan fatura e-Fatura formunda muhataba iletilir.

SAP Kur Farkı çözümü, tüm faturalama işlemlerini sistematik bir hale getirir, iş yükünüzü ve maliyetinizi azaltır. Bu çözüm sayesinde, kur farkı beyan sürecinizi kısaltarak zamandan tasarruf edebilirsiniz.

Alanında uzman kadromuzun geliştirdiği, SAP ek çözümlerimiz hakkında bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.