Açık Bankacılık Nedir?

Açık bankacılık, bankacılığın önemli dönüşüm kollarından birisidir. Modern çağda sektöre kesin giriş yapmayı ve kullanıcılara verileri üzerinde kontrol sağlayarak merkeze almayı gerektirir. Open bankacılık olarak da adlandırılan bu model, API'ler (Application Programming Interface) aracılığıyla, üçüncü parti kurumların, müşterilerin finansal verilerine ulaşmasına olanak tanır. Amacı, rekabet artışıyla birlikte müşterilere daha iyi bankacılık hizmetleri sunmaktır. Fintech Futures'ın yaptığı bir araştırma göre finans alanında hizmet sunan kuruluşların %84'ü açık bankacılık hizmetlerini tercih ediyor. Peki açık bankacılık hizmetleri, Türkiye dahil tüm dünyada neden bu kadar önemli hale geldi? Ancak müşteriler, bankalar ve hizmet sağlayıcılar için ne gibi avantajlar sağlar? Neden açık bankacılık kullanmalısınız? Bunun gibi pek çok sorunun yanıtını vermeden önce açık bankacılığı daha detaylı bir şekilde açıklamamız gerekir.

Açık Bankacılık Nedir?

Açık bankacılık, finansal bilgilerin elektronik olarak, güvenli bir şekilde ve yalnızca müşterilerin onayladığı koşullar altında paylaşıldığı bir uygulamalar bütünüdür. Açık Bankacılık, üçüncü taraf geliştiricilerin finans kurumu etrafında uygulamalar ve hizmetler oluşturmasını sağlayan açık API'lerin (Uygulama Programlama Arayüzleri) kullanımını tanımlamaktadır. Uygulama programlama arabirimleri (API'ler), TPP'lerin finansal bilgilere verimli bir şekilde erişmesine olanak tanır ve bu da yeni uygulamaların ve hizmetlerin geliştirilmesini destekler. İdeal olarak, açık bankacılık tüketiciler için daha iyi bir deneyim sağlamalıdır.

Açık Bankacılık, bankaların verilerini ve hizmetlerini üçüncü taraf geliştiriciler ve müşteriler için daha erişilebilir hale getirmelerinin bir yoludur ve müşterilerin finansal verilerini üçüncü taraf geliştiricilerle güvenli bir şekilde paylaşmalarını sağlar. Açık Bankacılık ayrıca müşterilerin finansal verilerine daha iyi erişim sağlayarak mali durumlarını daha iyi yönetmelerine ve daha bilinçli kararlar almalarına olanak tanımak için de kullanılabilir. Açık Bankacılık, hizmetlerini üçüncü taraf geliştiricilere sunabilecekleri için bankalara yeni bir gelir akışı da sağlayabilir.

Açık Bankacılık Servisleri Nelerdir?

Açık bankacılık servisleri, müşteri veya müşteri adına hareket eden kurumların bankaların finansal hizmetlerine uzaktan erişim sağlayarak dijital bankacılık işlemleri gerçekleştirmelerini sağlayan elektronik dağıtım kanalıdır. Finansal süreçleri yürütmek için web servis, API, dosya transfer protokolü gibi yöntemleri kullanır. 

Hesap bilgi servisleri ve ödeme başlatma servisleri olmak üzere iki adet açık bankacılık hizmeti vardır. Hesap bilgi servisi, fintech kuruluşlarının, banka müşterilerine ait hesaplara farklı uygulamalar aracılığıyla erişmesine yardımcı olur. Ödeme başlatma servisi ise  satıcı ile banka müşterisi arasındaki ödemeleri yöneten servis türüdür.

Açık Bankacılık Nasıl Ortaya Çıktı?

Açık Bankacılık kavramı, İngiltere hükümetinin Birleşik Krallık’taki bankacılık ve finans sektöründe yeni bir değişim dalgası yaratma ihtiyacı ile doğdu. Bankacılık ve finans sektörünü geliştirme ve rekabeti artırma motivasyonu ile yeni finansal ürün ve hizmetleri tasarlayarak müşterilere daha fazla seçenek sunan hizmet sağlayıcılarının pazara dahil edilmesi hedeflenmektedir.

İngiltere hükümetinin müşteri deneyimlerini iyileştirmek adına gittiği düzenlemelerden biri de Açık Bankacılık’tır. Dokuz özel büyük banka, Açık Bankacılık Uygulama Kurumu’nun (OBIE, Open Banking Implementation Entity) bünyesinde faaliyete başladı.

Birleşik Krallık’ta gerçekleştirilen bu düzenlemenin çok benzeri Avrupa Birliğinde de gerçekleştirilmiştir. Ödeme Hizmetleri Direktifi 2 (PSD2, Payment Services Directive 2) olarak bilinen bu yönerge, üçüncü parti kurumlara bankacılık verilerini açmak için tasarlanmış bir programın başlangıcıydı.

Açık Bankacılık Sisteminin Amacı Nedir?

Open Banking ile hedeflenen müşterilerin ve bankaların finansal süreçlerini uygun, verimli ve kolay bir şekilde gerçekleştirmesidir. Müşteriler açık bankacılık teknolojisi sayesinde kişiselleştirilmiş hizmetlere ve ürünlere erişebiliyor. Örneğin, müşteriler online ödeme sistemleri, sanal yatırım danışmanlıkları, kredi hizmetleri gibi faydalar elde ediyorlar. Bankalar ise müşterilere ait finansal verileri detaylı bir şekilde analiz edebiliyor ve bu analiz sonucunda müşterilerine en iyi hizmetleri sunabiliyor. Örneğin, müşterinin harcamalarına uygun kampanya sunmak, uygun kredilere yönlendirmek gibi.

Türkiye’de Açık Bankacılık Yasası

Türkiye'de açık bankacılık servisleri, 15 Mart 2020 tarihli yönetmelikte tanımlanmıştır. Bu yönetmelik bankaların bilgi sistemleri ve bankacılık hizmetleriyle ilgili belirli kuralları içerir. Yönetmelik, açık bankacılık hizmetini, elektronik bankacılık hizmetlerinin bir parçası olarak tanımlıyor. Bu yönetmelikle birlikte açık bankacılık uygulama ve geliştirme süreçleri resmi olarak güvence altına alınmış oldu.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, açık bankacılık hizmetlerini denetleyen kurumdur. 15 Mart 2020 tarihli yasaya göre, açık bankacılık sunmak isteyen ödeme hizmet sağlayıcılarının TCMB'dan gerekli yetkileri alması gerekir. 

Açık Bankacılığın Avantajları

Açık Bankacılık, müşterilere ve banka sahiplerine fayda sağlayan çevrimiçi bankacılığın bazı avantajlarını da beraberinde getirir. Bu avantajlardan bazıları:

• Müşterilere operasyonlarında destek olma: Açık Bankacılık ile her kişinin ihtiyaçlarına göre uyarlanmış yanıtlar ve hizmetler almak daha kolay hale gelir. Bunun nedeni, var olan ve ortaya çıkabilecek API'lerin sonsuzluğu nedeniyle her şeyin daha basit olmasıdır. Tek ihtiyacınız olan teknolojiye erişim. Bu sayede harcanan zaman azalır ve işlemler otomatikleştirilebilir.
• Hizmetlerin merkezileştirilmesi: Açık Bankacılık ile bankalar bir kez daha müşterilerinin ihtiyaç duyduğu çeşitli hizmetler (tavsiye, krediler, transferler, finansman vb.) üzerinde tam kontrole sahiptir. Böylece her şey daha düzenli bir şekilde tek bir yönetim altında gerçekleştirilir.
• Finansal piyasada artış: Açık Bankacılıkta daha fazla müşterinin gelmesiyle API'lerin ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi daha fazla olacaktır. Bu şekilde, herkesin ihtiyacına göre uyarlanmış sayısız teklif olacaktır.
• Artan Şeffaflık: Açık bankacılık müşterilere finansal bilgileri üzerinde daha fazla kontrol ve erişim sağlar, böylece paralarının nereye gittiğini, nasıl kullanıldığını ve finansal kararlarının banka bakiyelerini nasıl etkilediğini görebilirler. Bu artan şeffaflık, müşterilerin mali durumları hakkında daha akıllıca kararlar almalarına yardımcı olabilir.
• Artan Rekabet: Açık bankacılık, bankalar arasındaki rekabeti teşvik ederek müşterilerin en iyi fırsatlar ve hizmetler için alışveriş yapmalarına olanak tanır.
• Daha Hızlı Ödemeler: Açık bankacılık, müşterilerin ödemelerini daha hızlı ve daha az evrak işiyle yapmalarını sağlar. Bu, özellikle uluslararası ödemeler yaparken yardımcı olabilir.
• Geliştirilmiş Finansal Kapsayıcılık: Açık bankacılık, müşterilerin daha önce erişemedikleri hizmetlere erişimini sağlayarak finansal dışlanmanın azaltılmasına yardımcı olabilir. Bu, daha iyi bankacılık hizmetlerine erişimi veya hatta krediye erişimi içerebilir.

Açık Bankacılık Güvenli Mi?

Her yeni teknolojide olduğu gibi açık bankacılık ile ilişkili de riskler vardır. Bunlar arasında veri ihlalleri, müşteri verilerinin kötüye kullanımı, kişisel verilere yetkisiz erişim ve siber saldırılara karşı artan savunmasızlık potansiyeli yer almaktadır. Ayrıca müşteriler, verilerinin ve finansal bilgilerinin güvenliğinin her bir finansal kuruluşun güvenlik protokollerine ve prosedürlerine bağlı olacağını bilmelidir.

Neden Açık Bankacılık Kullanmalısınız?

Dijitalleşmenin etkisiyle veri kavramının önemi her geçen gün artıyor. Bankacılık verileri, işletmelerin ve tüketicilerin borçlanma, para harcama ve tasarruf alışkanlıklarının anlaşılmasını ve kullanıcılar için en verimli şekilde kullanılmasını sağlayabilecek değerli verilerdir. Açık bankacılık, birden fazla finansal kurumdan verileri toplayarak kullanıcıların harcamalarını ve gelirlerini analiz eder ve bütçe yönetimini kolaylaştıracak yeni yollar sunar. Tüm hesaplarınızı tek bir ekrana getirmekten, kim olduğunuzu daha doğru yansıtan kredi puanlarına ve hatta finansal olarak savunmasız kişileri korumaya kadar daha iyi sonuçlar sağlayan finansal ürünlerin ve hizmetlerin listesi her geçen gün uzuyor. Bu veriler güvenli bir biçimde ve yalnızca kullanıcıların izniyle paylaşılmaktadır.

Açık Bankacılık Örnekleri

1. Üçüncü Taraf Uygulama Platformu: Bankalar, müşterilerin hesaplarını üçüncü taraf uygulamalara güvenli bir şekilde bağlamalarına ve ek finansal hizmetlere erişmelerine olanak tanıyan platformlar sunmaktadır.
2. Veri Paylaşımı: Bankalar, müşterilerin finansal verilerini diğer finansal kuruluşlar ve üçüncü taraf hizmet sağlayıcılarla paylaşarak daha kişiselleştirilmiş hizmetler sunmalarına olanak tanıyor.
3. Açık API'ler: Bankalar, geliştiricilerin müşteri verilerine erişen uygulamalar ve hizmetler oluşturabilmeleri için açık API'ler sunarak müşterilere finansal verileri üzerinde daha fazla kontrol sağlıyor.
4. Ödeme Başlatma Hizmetleri: Bankalar, müşterilerin faturalarını ödemelerine, para transfer etmelerine ve üçüncü taraf uygulamalardan ödeme başlatmalarına olanak tanıyor.
5. Akıllı Bankacılık: Bankalar, müşterilerine daha kişiselleştirilmiş ve otomatikleştirilmiş bankacılık hizmetleri sunmak için yapay zeka ve makine öğreniminden yararlanıyor.

ERP ve Banka Entegrasyon Çözümleri

MDP Group tarafından geliştirilen entegrasyon platformu olan MIP, işletmelerin farklı bankalarda gerçekleştirdiği tüm işlemlerin tek bir platform üzerinden takibini sağlamak için hazır banka entegrasyonları hizmeti sunar. Kullanıcılar, hazır banka entegrasyon paketleri ile SAP, Oracle gibi ERP sistemlerini 20'den fazla banka arasında (Garanti, Yapıkredi, Ziraat, Vakıfbank, Akbank ve daha fazlası) sorunsuz bir şekilde entegre edebilir. İşletmeler, tüm banka hesaplarını tek bir yerden görüntüleyebilir ve bankacılık işlemlerini otomatik olarak yürütebilir. 

İşletmeler MIP'nin hazır banka entegrasyonları ile şunları yapabilir:

• ERP sistemleri üzerinden anlık olarak banka takibi,
• Muhasebe kayıtlarının otomatik oluşturulması, 
• Tüm banka bakiyelerini tek bir platformda görme ve yönetme,
• 20'den fazla banka ile entegrasyon

MIP hakkında detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.