Finans Sektöründe Dijital Dönüşüm: FinTech

Dünyanın çalışma şeklini değiştiren teknolojik gelişmeler sayesinde, finans sektörü de günümüz dijital çağına uyum sağlamak zorunda kaldı. Bir zamanlar sadece finansal kurumlara ziyaretlerle gerçekleştirilebilen işlemler artık bir cep telefonuyla birkaç dakika içinde tamamlanabiliyor. Finansal işlemlerin ve hizmetlerin teknoloji yardımıyla iyileştirilmesi ve dijital ortama aktarılmasını kapsayan gelişmeler fintech (finansal teknolojiler) olarak adlandırılmaktadır. Bu yazıda fintech kavramını mercek altına alarak finans sektöründeki dijitalleşme sürecini inceleyeceğiz.

Finansal Teknolojiler (Fintech) Nedir?

FinTech, finansal hizmetlerin sunumunun teknoloji kullanarak kolaylaştırılmasını, iyileştirilmesini, otomatikleştirilmesini sağlayan endüstridir. Ancak bu endüstrinin başlangıcı düşünüldüğü kadar yeni değildir. FinTech geniş bir terimdir ve uzun bir geçmişe sahiptir. 1950'lerdeki kredi kartlarını, 1960'lardaki ATM'leri, 1970'lerdeki elektronik hisse senedi ticaretini ve 1980'lerdeki banka ana bilgisayarlarını düşünün.

Bugün FinTech milyarlarca dolarlık bir endüstridir. Silikon Vadisi, Londra, Çin ve Hindistan, FinTech girişimleriyle gelişen pazarlardan birkaçıdır. FinTech, Finansal Hizmetler sektörünü mümkün kılan, geliştiren ve değiştiren çok çeşitli ürünleri, teknolojileri ve iş modellerini içerir. Tüketicilerin ilgisini çekmek ve bu ilgiyi sürdürmek için ticari kuruluşların dijital dönüşüme uğraması bir zorunluluk haline gelmiştir.

Dijital Dönüşümün Finans Sektörü Üzerindeki Etkisi

Dijital dönüşüm, profesyonel dünyanın çeşitli alışkanlıklarını ve davranışlarını büyük ölçüde etkiledi. Akıllı telefonlar ve internet ile birleşen teknoloji, finansal kuruluşların yanı sıra müşterilere de birçok fayda sağlıyor. Eskiden insanların dijital dünyaya geçiş konusunda tereddütleri vardı, dolayısıyla dijital dönüşümün etkileri çok fazla hissedilmiyordu. Ancak senaryo artık değişti. Dijital dönüşüme ayak uyduran birey ve kuruluşların sayısı her geçen gün artarken, finansal teknolojilerin önemi gözle görülür bir hal almaya başladı. Sıkılaşan düzenlemeler ve değişen müşteri talepleri ile finansal uygulamalar ve sistemler daha hızlı ve ilerici hale geldi.

Dijital dönüşüm, dijital araçların üretkenliğinin ve verimliliğinin artmasını sağlamakla beraber, belgelerin güvenirliğini de arttırmaktadır. Satış ekibi ve saha görevlileri artık bilgilerin kolayca görüntülenebildiği akıllı telefonlar ve diğer taşınabilir cihazlarla güçlendirilmiştir. Birçok finansal hizmet sağlayıcısı dijital dönüşümü benimsemiştir. Bununla birlikte, birçok şirket gelişmeleri izleme yaklaşımını benimsemiş ve ardından dijitalleşmeye yatırım yapmaya karar vermiştir.

Finansal fonksiyonlarda dijital dönüşümün etkilerini şu şekilde listeleyebiliriz:

• Yüksek standardizasyon ve yüksek performans
• Yüksek düzeyde otomatikleştirilmiş işlevler
• Daha hızlı performans
• Geçmişteki verilerden faydalanarak gelecek veriler hakkında iç görü elde etmeye yoğunlaşma
• İyileştirilmiş müşteri ve çalışan deneyimi ve müşteri memnuniyeti
• Müşterilere daha verimli hizmet sunumu

Dijitalleşen Finans Sektöründe Türkiye’nin Adımları: e-Dönüşüm

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye de, dijitalleşmeye ayak uydurarak, bireylere ve kurumlara rekabet ve maliyet düşürücü avantajlar sağlamak adına katma değerli uygulamalar geliştirmektedir. Merkezi olarak kontrol edilen bu modelin temel amacı gri ekonomiyi ortadan kaldırmaktır. Geliştirilen elektronik çözümler, yayımlanmış hükümet düzenlemeleri ile desteklenmiştir. E-Dönüşüm sektöründeki her paydaş, deneyim kazanmaya ve ilerleme kaydederken bu platforma katkı sağlamaya devam ediyor.

E-Dönüşüm ürünlerini kısaca inceleyecek olursak;

• E-Defter

Tutulması zorunlu olan muhasebe defterlerinin (büyük defter ve yevmiye defteri) elektronik ortamda tutulmasını sağlayan çözümdür. Gelir İdaresi başkanlığı tarafından e-Fatura mükelleflerine zorunlu tutulmakla birlikte muhasebe defterlerinin tutulmasındaki süreci hızlandırması ve kolaylaştırması sebebiyle pek çok firma tarafından gönüllü olarak da tercih edilebilmektedir.

• E-Fatura

Mal ve hizmetlerin satış işleminin ardından kesilmesi gereken kağıt faturanın elektronik ortamda hazırlanıp gönderilmiş halidir. Gönderici ve alıcı arasındaki fatura sirkülasyonunun elektronik ortamda sağlanabildiği çözümdür. Bu çözümün kullanılabilmesi için iki tarafın da e-Fatura kullanıcısı olması gerekmektedir. E-Fatura, Gelir İdaresi başkanlığı tarafından, 2018 veya 2019 hesap dönemleri brüt satış hasılatı 5 milyon TL’nin üzerinde olan firmalara zorunlu tutulmuştur.

• E- Arşiv fatura

Fatura alıcısının e-Fatura kullanmadığı fakat faturayı gönderen tarafın e-Fatura mükellefi olduğu durumlarda faturaların elektronik olarak kesilmeye devam edilmesini sağlayan çözümdür. Bu çözüm sayesinde faturayı kesen tarafın dijitalleşme süreci, fatura alıcısının e-Dönüşüm çözümlerinin kullanıcısı olmasına bakılmaksızın devam eder.

• E-Muhasebe Fişi

 Muhasebe fişlerinin, e-Deftere kaydedilmeden önce elektronik ortamda hazırlanmasını ve saklanmasını sağlayan çözümdür. İçeriği Hazine bakanlığı tarafından belirlenen kriterlere tamamen uygundur.

• E-İrsaliye

 Satışı gerçekleşen ürünlerin nakliyesinin gerçekleştirilebilmesi için kesilmesi zorunlu olan irsaliyenin elektronik ortamda hazırlanması ve gönderilmesidir. Nakliye edilecek malın, nakliyeyi gerçekleştirecek şoförün, alıcı ve satıcı firmaların bilgilerinin bulunduğu e-İrsaliye, yol kontrollerinde veya denetim sırasında yetkili memura barkod/karekod olarak gösterilmelidir. E-İrsaliye’nin hazırlanmasından nakliyeyi gerçekleştiren taraf sorumludur.

• E-Mutabakat

 Şirketler arasında gerçekleşen anlaşma süreçlerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesini sağlayan çözümdür.

Bahsettiğimiz tüm bu e-Dönüşüm ürünleri Gelir İdaresi Başkanlığı yönetmeliklerine tamamen uygun olup denetim sürecini hızlandıran çözümlerdir. Kağıt formdaki muadillerinden yasal olarak hiçbir farkı olmamasının yanı sıra arşivlemeyi kolaylaştırması, kağıt kullanımını azaltması, güvenilir saklama imkanı sağlaması, mali yükü ve harcanan zamanı azaltması gibi avantajları sebebiyle pek çok firma tarafından tercih edilmektedir.

SAP FI Modülü

SAP FI modülü (SAP Financial Accounting - Mali Muhasebe Modülü) yüzlerce SAP modülü arasından en çok kullanılan modüldür ve SAP‘nin muhasebe tarafı büyük ölçüde bu modül üzerinden yapılmaktadır.

FI modülü muhasebede gerçekleşecek işlemlerin SAP sisteminde en uygun ve en güvenilir ortamda gerçekleştirilmesini sağlar. Bu modül ile aynı zamanda finansal veriler üzerinden planlama yapabilir, verileri hızlı bir şekilde kontrol edebilir, stratejik kararlara alt yapı sağlayacak finansal raporların hazırlanmasını sağlayabilirsiniz.

Pek çok bilişim firması hem Türkiye’de hem de dünyanın pek çok yerinde bu modüle ek çözümler tasarlayıp üreterek finans sektörünün dijitalleşme sürecine katkı sağlamıştır.

SAP danışmanlığı ve geliştirilmiş güvenilir SAP çözümleriyle öne çıkan MDP Group’un FI modülüne ek çözümlerini inceleyelim.

• SAP Mevduat ve Döviz İşlem Portalı

SAP Mevduat ve Döviz İşlem Portalı, otomatik banka entegrasyonu sayesinde grup şirketlerinin ellerinde tuttuğu döviz miktarlarını anlık olarak listeler. Tüm grup şirketlerine açık portal üzerinden şirketler, döviz ihtiyaçlarını sisteme girerler. Toplanan tüm bu veriler değerlendilir ve grubun toplam döviz durumu ve ihtiyacı belirlenerek aksiyon alınır.

Bu çözüm sayesinde, döviz alım ve satım işlemleri tüm grup şirketleri adına toplu olarak yapılabileceği için bankalardan daha iyi faiz oranları alınabilmesi mümkündür.

• SAP Doğrudan Borçlandırma

Firmaların mal ve hizmet satışı gerçekleştirdikleri muhataplarından alacakları meblanın tahsilat güvencesini sağlayan SAP çözümüdür. SAP Doğrudan Borçlandırma Sistemi (DBS) ödeme tarihi geldiğinde borçlu olan tarafın hesabından, alacaklı firmanın hesabına banka tarafından otomatik olarak aktarıldığı sistemdir. Bu çözüm sayesinde alacaklılar tahsilat günü geldiğinde ödemesini gecikme yaşanmadan tahsil edebilecektir.

• SAP Ekstre Hesap Özeti Çözümü

SAP e-Hesap özeti çözümü firmaların SAP üzerinden tüm banka işlemlerinin anlık takibini yapabildiği ve muhasebe kayıtlarını otomatik olarak oluşturulabildiği finansal bir çözümdür. Kullanıcılar tüm hesap hareketlerine, banka bilgilerine ve bakiyelerine hızlı ve güvenibir şekilde erişim sağlayabilirken bu çözüm sayesinde muhasebe işlemlerini de otomatik olarak gerçekleştirebileceği için finans ekiplerinin iş yükünü ciddi oranda azaltır.

• SAP e-Ödeme Çözümü

SAP e-Ödeme çözümü, alışı gerçekleşen mal veya hizmet için yapılması gereken ödemenin onaylanıp grafikler desteği ile görüntülenebildiği finansal bir çözümdür. Ödeme talebinin sisteme girişinin ardından, ödeme bilgileri onay vermesi gereken tüm yöneticilerin sistemine HR hiyerarşisine göre iletilerek prosedür için gereken e-imzaların toplanmasıyla devam eder. Bu işlemin ardından e-imzalı elektronik belgeler bankaya yönlendirilir. Tüm işlem adımları uygulama içerisinde anlık raporlanabilmektedir.

Açıklamasını yaptığımız SAP FI modülüne ek çözümler tamamen güvenilir olup SAP ile %100 entegre olarak çalışmaktadır.

Finansal Teknolojilerin Avantajları

Finans sektöründeki dijital dönüşüm, tekdüze görevlerin otomatikleştirilmesine, raporlama, hesaplama ve arşivleme gibi işlemlerin çok daha hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesine yardımcı oldu. Dijitalleşme aynı zamanda siber risk olasılığını da azaltır ve sağlam stratejilerin uygulanması nedeniyle oluşan hataları en aza indirir.

Fintech’lerin kullanıcılarının sağladığı avantajları ise şu başlıklar altında inceleyebiliriz:

• Kolaylık: Fintech’ler teknolojik gelişmeler sayesinde, firmaların işlerinin daha hızlı ve kolay bir şekilde tamamlamasını sağlar. Kullanıcıların iş süreçlerini çok daha kısa sürede tamamlayabilmeleri, departmanların iş yükünü azaltır.
• Fiyat Avantajı: Fintech’ler fiziksel yapılar ve ürünler için harcama yapmak zorunda kalmazlar. Dolayısıyla pek çok noktada geleneksel finansal hizmetlere göre düşük maliyetlidir.
• Daha Fazla Hizmet Seçeneği: Müşterilerine bulunduğu lokasyondan etkilenmeden hizmet sunabilen fintech’lerde hizmetlerin çeşitliliği de geleneksel finans hizmetlerine göre daha fazladır.
• Kişiselleştirilmiş Bir Deneyim: Fintech’ler müşterileri hakkında daha fazla veri toplayabilirler ve bu verileri etkin bir şekilde kullanırlar. Böylece fintech’ler müşterilerine daha fazla kişiselleştirilmiş hizmet sunarak bağlarını güçlendirebilirler.

Bu bilgileri incelediğimizde görüyoruz ki, finans sektörü köklü değişimler yaşıyor ve her gün yeni gelişmelerle daha da ilerliyor. Tüm dünyada artan internet ve cep telefonu/bilgisayar/tablet kullanımı ile birlikte değişen tüketici davranışları ise fintech’lerin başlıca dayanak noktasıdır. Fintechlerin yarattığı dönüşüm rüzgarlarının sonucunda finans sektöründe neler olacağını bekleyip hep birlikte göreceğiz.